Trong cuộc sống, trẻ sẽ phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thử thách, như áp lực từ học hành, thi cử, mâu thuẫn bạn bè, bắt nạt trên mạng xã hội…
Tuy mỗi đứa trẻ sẽ có tính cách khác nhau, nhưng tất cả đều cần được dạy cách sống bản lĩnh, tự tin từ khi còn nhỏ.
Bản lĩnh quyết định sự thành bại trong cuộc sống
Người có bản lĩnh là luôn tự tin, dám nghĩ, dám làm, không ngại khó khăn hay thử thách. Những đứa trẻ có bản lĩnh khi lớn lên sẽ là người có trách nghiệm và dám chịu trách nhiệm với việc mình làm.
Bản lĩnh ở trẻ em thể hiện ở những việc rất nhỏ như: tự tin đứng thuyết trình trước cả lớp, mạnh dạn trả lời các câu hỏi phản biện; biết nhận lỗi khi chẳng may mắc phải sai lầm và không ngại tự mình đưa ra cách khắc phục.
Sự tự tin giúp trẻ làm chủ bản thân để tích cực khám phá những điều mới mẻ trong cuộc sống và chủ động trong việc học tập các kiến thức, kỹ năng. Trẻ sẵn sàng thể hiện những quan điểm, suy nghĩ của mình và làm chủ khả năng vận dụng nhận thức, cảm xúc để hành động đúng đắn.
Vậy nên, dạy trẻ tự tin vào bản thân ngay từ khi còn nhỏ là rất quan trọng, giúp trẻ tự tin vào chính mình từ đó bộc lộ những tiềm năng vốn có. Nhờ đó, cha mẹ có thể định hướng tương lai đúng đắn, phù hợp với năng lực của trẻ và sẽ giúp trẻ tạo dựng thành công.
Theo các chuyên gia tâm lý, những đứa trẻ bản lĩnh luôn biết cách giải quyết vấn đề, tự tin và lạc quan trong cuộc sống. Chúng nhạy bén và xây dựng tốt mối quan hệ với mọi người xung quanh. Những yếu tố này góp phần quan trọng vào thành công của trẻ trong tương lai.
Tuy nhiên, nhiều phụ huynh chiều con quá mức dẫn đến trẻ có thói quen ỷ lại, thiếu tự lập và khiến trẻ mất cơ hội rèn luyện bản lĩnh đối mặt với thử thách trong cuộc sống.
Trong nhiều tình huống, nếu thiếu bản lĩnh, trẻ sẽ rơi vào thế bất lợi, dễ bị tổn thương và khi lớn lên rất vất vả để thay đổi bản thân. Vì vậy, sự bản lĩnh cần được giáo dục cho con trẻ hằng ngày trong mỗi gia đình.
TS. Vũ Thu Hương tư vấn cho phụ huynh cách giáo dục con.
Cách dạy con bản lĩnh, tự chủ, vượt khó
Theo chuyên gia giáo dục, Tiến sĩ Vũ Thu Hương: “Dạy con vượt khó là điều hết sức quan trọng. Tâm lý phụ huynh là mình ngày xưa đã khổ, giờ có điều kiện hơn, tại sao không để cho con sướng? Vì thế, trẻ được chăm bẵm, nuông chiều, muốn gì được nấy.
Nhưng thực tế, sống trong nhung lụa, trẻ sẽ không có khả năng vượt khó, sau này lớn lên con sẽ thiếu ý chí vượt qua gian khổ, khó khăn. Do đó, cha mẹ cần dạy con vượt khó, chuẩn bị trước cho trẻ học các kỹ năng để “đối mặt” với những khó khăn”.
Các bậc cha mẹ có thể tham khảo một số kinh nghiệm dạy con bản lĩnh, tự chủ, vượt khó:
Không làm giúp nếu việc đó khả năng con làm được: Để con thật sự tự chủ trong cuộc sống, ngay từ khi trẻ còn nhỏ, những việc con làm được, cha mẹ nên để con tự làm. Từ việc tự xúc ăn, mặc quần áo, lấy đồ dùng, đeo balo đi học, cho tới việc tự tìm đồ ăn trong tủ lạnh, tự nấu…
Tiến sĩ Vũ Thu Hương chia sẻ, khi con 15 tuổi, thậm chí chị còn để con tự đi khám bệnh (nếu có). Những lúc đó, chị chỉ đưa con đến cổng viện rồi yêu cầu con tự vào và xử lý, chị ngồi ngoài chờ đợi.
Những việc như giải quyết mâu thuẫn với bạn bè, làm bài tập khó, thay đổi trong các kỳ thi… cha mẹ cũng nên để trẻ tự xử lý và an ủi, chia sẻ nếu con thấy buồn. Tuy nhiên, khi con gặp khó khăn, cha mẹ không bỏ mặc mà luôn cổ vũ, động viên trẻ. Tiến sĩ Vũ Thu Hương cũng gợi ý, nếu thấy con thực sự bí, không nghĩ ra cách giải quyết, cha mẹ hãy cho trẻ lời khuyên và có những trợ giúp phù hợp.
Cho con quyền tự quyết: Trong mỗi gia đình nên có nội quy và các thành viên phải thực hiện đúng. Những vụ việc ngoài nội quy, cha mẹ để con tự quyết. Con có quyền quyết định từ việc ăn bao nhiêu, học cái gì, cho đến lựa chọn nghề nghiệp tương lai. Cha mẹ cần ở bên trẻ và có những lời khuyên, định hướng chứ không thay trẻ quyết định.
Khuyến khích con tự vượt qua khó khăn. Ví dụ: Con còn nhỏ mà muốn uống sữa, thấy con uống cũng kha khá rồi thì để bình sữa lên cao một chút. Bé khóc một lúc rồi lân la nghĩ cách lấy bình sữa xuống. Nếu con lấy được, cả nhà hoan hô khích lệ.
Đôi khi, cha mẹ cứ gây ra những khó khăn trong khả năng con có thể vượt qua để con phải tự “chiến đấu”. Điều này sẽ dần dần giúp hình thành trong trẻ tính tự lập, tự quyết và bản lĩnh.
Không cho con điều kiện tốt nhất: Cuộc sống luôn có vô vàn khó khăn, thử thách, vì vậy con trẻ cũng cần thích ứng dần. Một cách hiệu quả giúp trẻ thích ứng và vượt qua khó khăn chính là cha mẹ không tạo ra điều kiện tốt nhất cho trẻ.
Theo: Hồng Nga – Ấn phẩm Vì trẻ em số 15/dansinh.dantri.com.vn